انواع گيتار

گيتار كلاسيك داراي تاريخي كهن است كه آغاز نامشخص و مبهمي دارد و در پيچ و تاب تاريخ گم شده است. اما آنچه كه دانسته شده مي‌باشد، اين است كه اجداد اين آلت موسيقي در هزاره‌هاي اول و دوم قبل از ميلاد در خاور نزديك نواخته مي‌شدند.

داستان‌هايي در مورد چگونگي هجرت اجداد گيتار از دربار هارون الرشيد به سرزمين اندلس و شكوفايي آن در آنجا بارها بازگو شده است.

• ديويد راسل
• فرناندو سور
• فرانسيسكو تارگا
• فرانسيسكو كوربتا
• آندره سگويا
• ليلي افشار
• فرديناندو كارولي
• په په رومرو
• جوليان بريم
• ماتيو كاركاسي
• آرميك

گيتار Cut way(پاپ):اين گيتار مانند گيتار كلاسيك است و در سبك پاپ استفاده ميشود.ويزگي اين گيتار آن است كه دسترسي انسان به فرتهاي زيرين بيشتر است و يك قسمت از جعبه ي گيتار را ندارد.

سبك پاپ براي خواندن و نواختن است.

خوانندگان ايراني معروف اين سبك:

• ويگن
• فرامرز اصلاني
• كورش يغمايي
• گوگوش
• هايده
• داريوش اقبالي

گيتار فلامنكو:گيتار زماني وارد موسيقي فلامنكو شد كه اسپانيايي‌ها فلامنكو را با سازهاي ديگري مي‌نواختند. پس از آن گيتار به شدت بر اين موسيقي تاثير گذاشت و هم اكنون گيتار و موسيقي فلامنكو با هم وابستگي متقابل دارند.

موسيقي فلامنكو نوعي موسيقي دستگاهي است كه متعلق به منطقۀ آندلس (جنوب اسپانيا) مي‌باشد. البته واضح است كه هيچ پديده فرهنگي-هنري به شكل مطلق مربوط به نقطۀ خاصي نمي‌باشد. موسيقي فلامنكو و خود گيتار رگه‌هايي از اثر گذاري فرهنگ‌هاي يهودي، عربي را در خود دارند. گيتار فلامنكو و گيتار كلاسيك از نظر ساختار داراي يك سري تفاوت‌هايي مي‌باشند. در گيتار فلامنكو روي صفحه گيتار (Sound board) معمولاً از جنس چوب صنوبر (spruce) و پشت و كنارۀ گيتار (Back&Sides) از جنس چوب سرو (cypress) مي‌باشد و بر روي رويۀ صفحۀاصلي، تلق نازكي براي جلوگيري از آسيب‌ديدگي صفحه هنگام اجراي تكنيك ضربه با ناخن (Golpe) مي‌شود كه به آن گلپيدور مي‌گويند.

تفاوتهاي گيتار فلامنكو با گيتار كلاسيك:تفاوتهاي كلي دو گيتار را از لحاظ ساختار ميتوان تاحدودي در دسته زير تقسيم‌بندي كرد، اما در اين صفحه اشاره‌اي در مورد تفاوتها در استايل، تركيب‌بندي، گام و دستگاه‌ها نشده است.

• هر دو داراي اجدادي مشترك هستند. اساس ساختار آنها همسان است و هر دوي آنها با ناخن نواخته مي‌شوند.
• طريقه نگه داشتن در هنگام نواختن با هم تفاوت دارد. گيتار فلامكنو را روي زانوي راست و گيتار كلاسيك را روي زانوي چپ گذاشته، مي‌نوازند.
• گيتار فلامنكو غالباً كوكي تقريبي دارد كه ممكن است با صداي خواننده تنظيم شود. گيتار كلاسيك براي تكنواز است و كوك كاملاً دقيق و هر نت بايد به تفكيك، تميز و روشن باشد.
• ساختار چوبهاي بكار رفته در گيتار فلامكنو: جعبه از چوب صنوبر، چوب اطراف و پايين جعبه صدا از جنس سرو آزاد، چوب پشت دستۀ گيتار از سرو، چوب قسمت انگشت‌گذاري از آبنوس، و چوب قسمت پيچ‌هاي كوك و نوارهاي اطراف ساز و تزيين و اطراف دهانه و پل‌ها از چوب درخت گل رز است. در گيتار كلاسيك: چوب اطراف و پايين جعبه ساز از چوب درخت گل رز و بقيۀ قسمتها مانند گيتار فلامكنو است.
• جنس صدا در گيتار فلامكنو تيز تر و نافذتر است.
• قطر دستۀ گيتار فلامكنو، كمتر از قطر دستۀ گيتار كلاسيك است كه باعث سرعت و چابكي حركات دست چپ (نوازده راست‌دست) مي‌شود.
• گيتار فلامنكو معمولاً كمي زرد و روشن‌تر و طبيعي چوبش را دارد، در مقابل رنگ گيتار كلاسيك‌ها معمولاً قهوه‌اي تيره است و رنگ طبيعي چوبش را دارد.
• ساختار آنها در پُل (Bridge) برجسته‌تر است سيم در گيتار فلامنكو به دهانه ساز و بند فِرِت‌ها (پرده‌) (Frets) نزديك‌‌ترند، پل گيتار كلاسيك بلندتر است، بنابراين سيم‌ها از دهانۀ و پرده‌ها فاصله دارند

نوازندگان معروف:

• پاكو دلوسيا
• پاكو پنيا
• پاكو سرانو
• خوان مارتين

گيتار آكوستيك:گيتار آكوستيك گيتاري است كه وسيله‌اي جز بدنه آن صداي سيم‌ها را تقويت نمي‌كند، صداي سيم‌ها تنها در بدنهٔ چوبي توخالي آن تقويت مي شود و به گوش مي‌رسد. اين نوع از گيتار معمولاً شش سيم فلزي دارند كه ضخامت آن‌ها از زيرترين سيم تا بم‌ترين سيم به طور معمول بين ۱۳ تا ۵۶ هزارم اينچ مي‌باشد. بدنه از اتصال صفحه چوبي پشتي، صفحه چوبي جلويي، و دو قسمت چوبي انحنادار كناري ساخته مي‌شود، كه صفحهٔ بالايي معمولاً داراي سوراخ يا سوراخ‌هاي بزرگي است كه به واسطه شكل و محل قرار گرفتنشان مي‌توانند ويژگي‌هاي آكوستيكي خاصي به ساز بدهند.
جنس اين نوع ساز، در انواع مرغوب از جنس لاله ي امريكايي يا چوب افرا است و دسته آن معمولاً داراي ۱۴ فرت تا لبه بدنه و ۲۰ فرت تا كاسه ي صدا است.امروزه انواع پيكاپ (موسيقي) دار اين ساز نيز كه عمدتاً با نام گيتار الكترواكوستيك شناخته مي شوند نيز توليد مي شوند.

برخي از گيتارهاي آكوستيك دوازده سيم دارند كه شامل شش سيم دوتايي مي باشد كه معمولاً براي نواختن ريتم پايه از آن استفاده مي شود و به جز برخي از شاخه هاي موسيقي راك و كانتري از اين نوع گيتار استفاده نمي‌شود.صداي اين گيتار بسيار جذاب و زيبا است و گويي به روي هزاران سيم زخمه نواخته مي شود و طنين دل انگيزي ايجاد مي كند.
گونهٔ اسپانيايي گيتار آكوستيك با عنوان گيتار فلامنكو شناخته مي‌شود. كه نامش را از سبك زيباي فلامنكو به ارث برده‌است.

گيتار الكتريك:گيتار الكتريك نوعي گيتار است كه صداي آن به‌وسيله تقويت‌كننده‌اي الكتريكي تشديد و يا تغيير مي‌يابد. استفاده اين ساز در موسيقي از دهه ۱۹۳۰ آغاز شد.نام اشتباه اين ساز گيتار برقي است كه مردم به اشتباه آن را اينگونه صدا ميزنند.

گيتار الكتريك در سبك‌هاي مختلفي از جمله راك، متال، بلوز، پاپ، جاز و هيپ هاپ استفاده مي‌شود؛ اما در سبك راك، متال و بلوز به عنوان ساز اصلي مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

ايده پيدايش گيتارهاي الكتريكي از آنجا آغاز شد كه در همنوازي‌ها صداي گيتار آكوستيك در بين صداي سازهاي ديگر مانند بيس و درامز گم بود و به وضوح شنيده نمي‌شد. در نتيجه در صدد آن برآمدند تا صداي گيتار را تقويت كنند كه بهترين راه براي اين كار استفاده از علم الكترونيك بود.

در حدود دهه ۳۰ ميلادي گيتارهاي الكتريكي وارد موسيقي شدند. اين اتفاق پديد آورندهٔ انقلابي در صدا و تكنولوژي بود كه تا امروز نيز ادامه دارد. با پيدايش راك اند رول در دهه ۵۰ ميلادي، گيتارهاي الكتريكي به سرعت در موسيقي جا باز كردند و به يكي از فراگيرترين سازهاي تاريخ مبدل شدند. معمولاً در گروه‌هاي راك دو نوازنده گيتار الكتريك وجود دارد كه يك نفر ملودي‌ها را مي‌نوازد (با گيتار ليد) و ديگري ريتم‌ها را (با گيتار ريتم).

ارتعاشات وارده بر سيم‌هاي گيتار توسط قطعه‌اي به نام پيكاپ به سيگنال‌هاي الكتريكي تبديل مي‌شود. در واقع پيكاپ همانند يك ميكروفون عمل مي‌كند، با اين تفاوت كه چون يك سيستم مغناطيسي است فقط ارتعاشات سيم فلزي گيتار را دريافت كرده و آن‌ها را به صورت سيگنال صوتي در مي‌آورد و از طريق پيكاپ سلكتور مي‌توان پيكاپ مورد نظر را انتخاب كرد. سپس سيگنال‌ها از طريق يك سيم به تقويت‌كننده فرستاده مي‌شوند و در آخر صداي تقويت‌شده توسط يك يا چند بلندگو پخش مي‌شود. در ابتدا گيتارهاي الكتريكي تنها يك پيكاپ داشتند، اما امروزه با دو تا پنج پيكاپ نيز ساخته مي‌شوند.

اين ساز را از نظر بدنه مي‌توان به دو دسته كلي تقسيم كرد: بدنه توپر و بدنه توخالي. گيتارهاي بدنه توخالي مورد استفاده نوازندگان جاز قرار مي‌گيرد، در صورتي كه بدنه توپر عموماً در موسيقي راك و متال كاربرد دارد.معمولاً گيتارهاي الكتريكي شش سيم دارند. بعضي نيز داراي ۱۲ سيم مي‌باشند كه هرجفت با يك نت كوك مي‌شود، منتهي با اكتاوهاي متفاوت، اين گيتارها اكثراً در موسيقي فولك كاربرد دارند. گيتارهاي ۷ و ۸ سيمي نيز وجود داردند كه البته غيرمعمول هستند.

گيتار بيس:گيتار بيس (به انگليسي: Bass Guitar) نوعي ساز زهي است كه صدايش به‌وسيلهٔ يك تقويت‌كنندهٔ الكتريكي (آمپلي‌فايِر) تقويت مي‌شود. اين ساز كه براي توليد صداهايي با فركانس و تُنِ پايين استفاده مي‌شود، از نظر ظاهري بسيار شبيه به گيتار الكتريك است، با اين تفاوت كه بدنهٔ بزرگ‌تري دارد، دسته و ميزان‌بندي‌اش بلندتر است، و معمولاً داراي چهار سيم (و گاهي پنج يا شش) است كه از نظر تُن، يك اُكتاو پايين‌تر از گيتار الكتريك، در محدودهٔ بيس كوك مي‌شود. گيتار بيس، هم مي‌تواند داراي پرده‌بندي باشد و هم نباشد، اما در اكثر موسيقي‌هاي عامه‌پسند، بيس‌هاي پرده‌بندي‌شده رايج‌اند. علاوه بر اين‌ها، گيتار بيس آكوستيك توخالي نيز ساخته شده‌است.

از حدود سال ۱۹۵۰ به‌بعد، در موسيقي‌هاي راك و پاپ، گيتار بيس به‌صورت وسيعي جايگزين كنترباس شد و توليد صداهايي با تُن پايين را برعهده گرفت.^[۱] همچنين گيتار بيس به صورت تكي، در موسيقي‌هاي جاز، لاتين، فانك و فلامنكو استفاده مي‌شود.

در دههٔ ۱۹۳۰ پاول توتمارك (به انگليسي: Paul Tutmarc)، موزيسين و مخترع معروف (اهل سياتل، واشينگتن)، اولين گيتار الكتريك بيس را به‌صورت مدرن، از يك ساز پرده‌بندي‌شده كه براي نگه داشتن در دست و نواخته شدن به‌صورت افقي طراحي شده‌بود ساخت. كاتالوگ فروش سازهاي الكتريك كمپاني پاول توتمارك، آئوديووكس (به انگليسي: Audiovox) شامل "مدل 736 Bass Fiddle" مي‌شد كه داراي ۴ سيم، پرده‌بندي شده‌بود و بدنه‌اي توپُر به طول ۳۰٫۵ اينچ داشت. تغيير شكل اين ساز به فرم گيتارمانند باعث مي‌شد كه راحت‌تر نگه داشته شود و حمل‌ونقل آن آسان شود. اضافه شدن پرده‌هاي بيشتر باعث شد تا بيسيست‌ها آزادي عمل بيشتري در نواختن داشته‌باشند. حدود ۱۰۰ عدد از اين نوع ساز در دههٔ ۱۹۳۰ ساخته شد.

در سال ۱۹۴۷، باد توتمارك (به انگليسي: Bud Tutmarc) شروع به فروختن مدلي شبيه "Fiddle 736" براي شركتي به نام سرنادر (به انگليسي: Serenader) كرد و به‌صورت آشكارا به تبليغ آن در كاتالوگ شمارهٔ ۴۸ شركت هيتر (به انگليسي: Heater Co) پرداخت؛ گرچه اختراعات خانوادهٔ توتمارك موفقيت زيادي در بازار كسب نكرد.لئو فندر به كمك همكارش، جورج فولرتن (به انگليسي: George Fullerton)، اولين گيتار بيس توپُر الكتريكي را توليد كرد. گيتار فندر پرسيژن (به انگليسي:Fender Precision Bass) او در سال ۱۹۵۱ معرفي شد و به يك مدل استاندارد صنعتي تبديل شد. پرسيژن بيس يا P-bass از يك تخته‌سنگ نتراشيدهٔ ساده كه به مدل تلكستر (به انگليسي: Telecaster) با پيكاپ تك‌سيم‌پيچ شبيه بود به گيتاري با بدنهٔ منحني و لبه‌هاي تخت تبديل شد كه موجب راحتي نوازنده مي‌شد. همچنين يك پيكاپ چهارقطبي (تك‌سيم‌پيچ) نيز روي آن سوار بود. پيكاپ چند‌تكه در سال ۱۹۵۷ معرفي شد.